Cirkel

Regen. In de droge tijd bidden we of de regen mag vallen. In de hete tijd kijken we hoopvol naar dat ene wolkje in de hoop op een even verfrissende regenbui.

En dan valt de regen. Geen: “een zwoele regen daalt op dorstig aardrijk neer”, zoals mijn vader kan zeggen tijdens een Nederlandse zomerbui. Nee, regen zonder ophouden. Zoals afgelopen week; van zaterdagmiddag tot dinsdagochtend. Gelukkig gebeurt dit niet vaak want Haïti is niet gemaakt voor veel of langdurige regen. De zandwegen worden modderbanen. Rivieren stijgen en worden onpasseerbaar. Op zondag is er een begrafenis in Passe Catabois en door de regen kunnen mensen niet komen, kan de rouwdienst niet plaats vinden en moet de familie wachten tot de regen even ophoudt zodat men naar de begraafplaats kan lopen. Pas om half zes, zonsondergang, hoor ik de fanfare die de rouwstoet begeleidt. De regen valt nog steeds maar men kan niet langer wachten.

De huizen zijn niet gemaakt voor regen. Ook niet de gemetselde huizen. De meeste ramen zijn van opengewerkt beton en wind heeft vrij spel. Heerlijk als het heet is maar niet tijdens regen. Na een paar dagen regen is alles in huis klam en koud. Geen verwarming. En tijdens de regendagen moet ik altijd denken aan de mensen zonder goed huis. Zit je daar met je kinderen in een gammel huis open tot de elementen, de buitenkeuken niet bruikbaar en het erf onbegaanbaar. Geen verlichting want niets kan opladen want men is afhankelijk van zonnepanelen. Miserabel. En hoe ziek je ook bent, of je aan het bevallen bent en het gaat niet goed, zonder de mogelijkheid om een 4×4 voertuig te vinden en betalen kom je niet bij het ziekenhuis. Je telefoon is leeg, want je kunt niet opladen, dus je kunt geen hulp vragen aan familie. Normaal zien we op maandag zo’n 150 mensen. Afgelopen maandag tijdens de regen…niemand.

De beesten hebben geen schuur om in gehouden te worden en veel van de jonge dieren gaan van ellende dood tijdens een regentijd. En die tuinen, tja. Door ontbossing en erosie verdwijnt er met de regen weer een laag vruchtbare aarde in de zee en laat steenachtige grond achter.  Maar, na de regen kan men planten. Misschien was de regen net op tijd om het gewas wat er al stond te redden. En dan gaan we in de droge tijd weer hopen op regen. Een regelmatige bui, geen dagen lang.

En dat is iets wat ik bewonder in de mensen hier. Men gaat maar door. Ze hebben ook geen keuze maar er is die veerkracht, acceptatie van wat niet door hen te beïnvloeden is, een incasseringsvermogen en een aanpassingsvermogen. Dezelfde cirkel maar men houdt moed. Als ik zo’n pezige boer met zijn rubberlaarzen en kapmes naar zijn tuin zie lopen dan denk ik: hoe vaak is hij al door deze cirkel geweest? Aarde bewerken, planten, schoonhouden, wel of geen regen op tijd, wel of geen oogst, afwachten. Voor mij is de Haïtiaanse boer een symbool van de taaiheid van de Haitianen.

Hartelijke groeten, Jacqueline

PS. Duurde even voordat ik zag welke boodschap de boer op zijn shirt heeft staan. “Onderschat nooit de kracht van een grote groep domme mensen”. Boerenwijsheid!